Κυριακή 10 Αυγούστου 2014

Μηχανικές μέλισσες θα γονιμοποιούν φυτά


Ρομποτικές μέλισσες, οι οποίες θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη γονιμοποίηση φυτών, τη διεξαγωγή επιχειρήσεων έρευνας και διάσωσης, την εξερεύνηση επικίνδυνων περιβαλλόντων, μετεωρολογικές παρατηρήσεις κ.α. αναπτύσσουν ερευνητές του Harvard University.
Βασική έμπνευση πίσω από το πρόγραμμα των «RoboBees», είναι η βιολογία και η συμπεριφορά των μελισσών. Όπως αναφέρεται στην ιστοσελίδα του προγράμματος, στόχος είναι η εμπνευσμένη από τη Φύση έρευνα να οδηγήσει σε καλύτερη κατανόηση σχετικά με τη μίμηση της συλλογικής συμπεριφοράς και «νοημοσύνης» μιας αποικίας μελισσών, καθώς και η ανάπτυξη νέων πρωτοποριακών μεθόδων για τον σχεδιασμό και τη δημιουργία ενός ηλεκτρονικού υποκατάστατου νευρικού συστήματος ικανού να αντιληφθεί και να προσαρμοστεί στα δεδομένα μεταβαλλόμενων περιβαλλόντων, εξελίσσοντας παράλληλα το αντικείμενο της κατασκευής μικροσκοπικών μηχανικών ιπτάμενων συσκευών.
Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα της Washington Post, ρομποτικές μέλισσες τέτοιου είδους θα μπορούσαν να φανούν χρήσιμες για την αντιμετώπιση του σημαντικού προβλήματος της μείωσης του πληθυσμού των μελισσών (Colony Collapse Disorder). Των ερευνητών ηγείται ο Ρόμπερτ Γουντ, και μόλις αποδειχθεί ότι οι RoboBees είναι σε θέση να ελιχθούν εν πτήσει και να μεταφέρουν τα φορτία γύρης τους σε μεγάλες αποστάσεις, ενδεχομένως να είναι δυνατή η αντικατάσταση μιας αποικίας μελισσών με ένα σμήνος ρομποτικών υποκατάστατων.
Η ανάπτυξη των RoboBees έχει να κάνει με μια σειρά τεχνολογικών καινοτομιών, που προέρχονται από πολλούς τομείς έρευνας: «έξυπνοι» αισθητήρες απαιτούνται για τον εντοπισμό των ανθών, αναλαμβάνοντας τους ρόλους που έχουν σε ένα έντομο οι κεραίες και τα μάτια. Επίσης, απαιτούνται συσκευές ασύρματης επικοινωνίας και μικροσκοπικές φορητές πηγές ενέργειας, καθώς και προηγμένες τεχνικές για να είναι δυνατή η σταθεροποίησή τους εν πτήσει.

Οι ερευνητές του Χάρβαρντ συνεργάζονται με το Τμήμα Βιολογίας του Northeastern University και την Centeye, μια εταιρεία μικροηλεκτρονικών στην Ουάσιγκτον, η οποία θα συνεισφέρει με τεχνογνωσία. Η χρηματοδότηση προέρχεται από το National Science Foundation, στο πλαίσιο του προγράμματος Expeditions in Computing.

Τρίτη 24 Ιουνίου 2014

Ανησυχίες για την εμφάνιση της ασιατικής σφήκας



Η Ένωση Μελισσοκόμων Σλοβενίας ανακοίνωσε ότι για πρώτη φορά επιβεβαιώθηκε στη χώρα η παρουσία της ασιατικής σφήκας, ενός μη αυτόχθονου είδους που τα τελευταία χρόνια προκαλεί τεράστιες ζημιές σε μελίσσια σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Σημειώνεται ότι σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να είναι επικίνδυνη και για τους ανθρώπους.

Την παρουσία ασιατικής σφήκας παρατήρησε και ανέφερε μελισσοκόμος από την Πίβκα, στο δυτικό τμήμα της χώρας, και εικάζεται ότι έφθασε από την Ιταλία, χώρα στην οποία ήταν ήδη παρούσα. 

Ο μελισσοκόμος παρατήρησε μεγάλη καταστροφή στα μελίσσια του και ειδικοί καλούν και τους υπόλοιπους εκτροφείς μελισσών να είναι προσεκτικοί και να ανταλλάσσουν πληροφορίες για το ενδεχόμενο κίνδυνο περαιτέρω εξάπλωσης του είδους.

Η ασιατική σφήκα (εναντίον της οποίας οι ευρωπαϊκές μέλισσες δεν έχουν φυσικούς αμυντικούς μηχανισμούς) εμφανίστηκε πρώτη φορά στην Ευρώπη το 2005, στη νότια Γαλλία και από τότε εξαπλώθηκε στην Ισπανία, στη Βρετανία και στην Ιταλία.

Είναι μεγαλύτερη σε μέγεθος από τη συνηθισμένη ευρωπαϊκή σφήκα και μπορεί να φθάσει σε μήκος τα έξι εκατοστά. Πετά με ταχύτητα 60 χιλιομέτρων την ώρα και δεν επιτίθεται σε μέλισσες μόνο εν πτήσει, αλλά και εισβάλλει στα μελίσσια.

Μπορεί να θανατώσει 40 μέλισσες το λεπτό, οι οποίες, σε αντίθεση με τις ασιατικές, δεν έχουν αποτελεσματικές μεθόδους προστασίας.

Σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι επικίνδυνη για τους ανθρώπους και όχι μόνο για εκείνους που είναι αλλεργικοί στα τσιμπήματα εντόμων. 

Ειδικοί προειδοποιούν ότι στη Γαλλία έχασαν τη ζωή τους έξι άνθρωποι από τσίμπημα ασιατικής σφήκας.

Τετάρτη 16 Απριλίου 2014

Ανησυχητικά ευρήματα της Greenpeace: τοξική η γύρη των μελισσών!


Κοκτέιλ έως και 17 διαφορετικών τοξικών φυτοφαρμάκων περιέχουν περισσότερα από 2 στα 3 δείγματα γύρης που συλλέγουν οι μέλισσες από τους ευρωπαϊκούς αγρούς και μεταφέρουν στις κυψέλες για να ταΐσουν τις προνύμφες. Αυτό είναι το ανησυχητικό αποτέλεσμα της νέας έρευνας που δημοσίευσε σήμερα η Greenpeace, στο πλαίσιο της εκστρατείας για την προστασία των μελισσών και τη βιώσιμη γεωργία. 

Τα χημικά που βρέθηκαν στη γύρη που συλλέχθηκε από κυψέλες προέρχονται από διάφορες κατηγορίες φυτοφαρμάκων, όπως εντομοκτόνα, ακαρεοκτόνα, μυκητοκτόνα και ζιζανιοκτόνα. Τα προϊόντα αυτά ανήκουν σε μεγάλες αγροχημικές εταιρείες, όπως η BASF, η Syngenta και η Bayer, στα κεντρικά γραφεία της οποίας βρέθηκαν σήμερα ακτιβιστές της Greenpeace απαιτώντας να σταματήσει να σκοτώνει τις μέλισσες με τα προϊόντα της.

Η έρευνα «Το φορτίο των μελισσών. Υπολείμματα φυτοφαρμάκων σε κηρήθρα γύρης (ψωμί μέλισσας) και γύρη από συλλέκτες γύρης από μελιφόρες μέλισσες (apis mellifera) σε 12 ευρωπαϊκές χώρες», είναι η μεγαλύτερη του είδους της στην Ευρώπη, αναλύοντας περισσότερα από 100 δείγματα από 12 χώρες, μεταξύ των οποίων και την Ελλάδα. Συνολικά ανιχνεύθηκαν 53 διαφορετικές χημικές ουσίες. Τα αποτελέσματα αυτά φωτογραφίζουν την τοξικότητα του υφιστάμενου αγροτικού μοντέλου στην Ευρώπη. Μερικά από τα πιο σημαντικά ευρήματα είναι: υψηλές συγκεντρώσεις διαφορετικών μυκητοκτόνων σε γύρη συλλεγμένη γύρω από αμπελώνες στην Ιταλία, ευρεία χρήση θανατηφόρων εντομοκτόνων για τις μέλισσες σε γύρη από αγρούς στην Πολωνία, ανίχνευση DDE (ένα τοξικό, βιοσυσσωρεύσιμο προϊόν αποδόμησης του απαγορευμένου DDT), συχνή ανίχνευση στη Γερμανία της ουσίας thiacloprid, η οποία έχει νευροτοξικές ιδιότητες για τα έντομα και ανήκει στα νεονικοτινοειδή φυτοφάρμακα. Στην Ελλάδα βρέθηκαν 7 διαφορετικά φυτοφάρμακα σε 10 δείγματα γύρης.

«Η νέα έρευνα της Greenpeace αποκαλύπτει το πραγματικά ασήκωτο φορτίο των μελισσών. Οι μέλισσες και άλλοι επικονιαστές εκτίθενται σε ένα κοκτέιλ τοξικών φυτοφαρμάκων, των οποίων τις συνέπειες μόλις αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε. Αυτό είναι άλλη μία απόδειξη ότι υπάρχουν δομικά λάθη στο αγροτικό μοντέλο της Ευρώπης που βασίζεται στην ευρεία χρήση τοξικών φυτοφαρμάκων, τις εκτεταμένες μονοκαλλιέργειες και τον έλεγχο της γεωργίας από εταιρείες κολοσσούς, όπως η Bayer και η Syngenta. Η έρευνά μας αποδεικνύει την ανάγκη για μία ουσιαστική στροφή στη βιώσιμη γεωργία», δήλωσε η Ναταλία Τσιγαρίδου, υπεύθυνη της εκστρατείας για τις μέλισσες στο ελληνικό γραφείο της Greenpeace.

Η έρευνα της Greenpeace επιβεβαιώνει τα αποτελέσματα μίας πρόσφατης έρευνας[3] της Ευρωπαϊκής Αρχής Ασφάλειας Τροφίμων (EFSA). Σε αυτή, η EFSA αναγνωρίζει τα μεγάλα κενά που υπάρχουν στη γνώση μας σχετικά με την υγεία των μελισσών και άλλων επικονιαστών, καθώς και τις επιπτώσεις των χημικών κοκτέιλ, και καλεί την Ε.Ε. και τα κράτη μέλη να καλύψουν αυτό το κενό με επιπλέον επιστημονική έρευνα.

Λαμβάνοντας υπόψη και αυτή την έρευνα, η Greenpeace καλεί την Ευρωπαϊκή Επιτροπή:

-Να επεκτείνει τους περιορισμούς που έχουν ήδη τεθεί σε ισχύ για συγκεκριμένα φυτοφάρμακα που βλάπτουν τις μέλισσες, συγκεκριμένα τα clothianidin, imidacloprid, thiamethoxam και fipronil, ώστε η χρήση τους να απαγορευτεί πλήρως.

-Να απαγορεύσει πλήρως όλα τα υπόλοιπα φυτοφάρμακα που βλάπτουν τις μέλισσες και τους άλλους επικονιαστές (ανάμεσά τους τα chlorpyrifos, cypermethrin και deltamethrin).

-Να εφαρμόσει φιλόδοξα ευρωπαϊκά σχέδια δράσης για την καλύτερη αξιολόγηση των επιπτώσεων των φυτοφαρμάκων στους επικονιαστές και τη μείωση της χρήσης τους.

-Να ενθαρρύνει την έρευνα και την ανάπτυξη εναλλακτικών τρόπων αντιμετώπισης των ζιζανίων χωρίς τη χρήση χημικών και να προωθήσει την ευρεία εφαρμογή βιώσιμων αγροτικών πρακτικών.

Η Greenpeace καλεί επίσης τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, κ. Αθανάσιο Τσαυτάρη:

-Να προβεί στην πλήρη απαγόρευση όλων των φυτοφαρμάκων που βλάπτουν τις μέλισσες και τους άλλους επικονιαστές.

-Να προωθήσει ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τις Μέλισσες, με σκοπό: 1) να παρακολουθείται η υγεία των μελισσών και άλλων επικονιαστών, 2) να αξιολογηθούν οι κίνδυνοι των φυτοφαρμάκων καθώς και να μειωθεί η χρήση τους, 3) να προωθηθεί η αύξηση της βιοποικιλότητας στη γεωργία και εναλλακτικές, μη-χημικές πρακτικές.

-Να στρέψει τους οικονομικούς πόρους μακριά από την καταστροφική βιομηχανική γεωργία και να προωθήσει τη βιώσιμη γεωργία.