ΣΜΗΝΗ ΜΕΛΙΣΣΩΝ

Με την ανάρτησή μου αυτή, αναφέρομαι σε ιδιοκτήτες ακινήτων που έχουν ανεπιθύμητα σμήνη μελισσών είτε στα δένδρα τους, είτε φωλιάζουν μέσα σε τοίχους, καμινάδες και αλλού. Εξηγώ τις φυσικές διεργασίες και δίνω επιλογές για την αντιμετώπισή τους. Να με συγχωρήσουν οι συνάδελφοι για τον πολύ απλοϊκό τρόπο που προσεγγίζω το θέμα.

Η αξία των μελισσών

Οι μέλισσες είναι ένα από τα πιο ευεργετικό από όλα τα έντομα. Το μέλι είναι το παλαιότερο γλυκό της ανθρωπότητας, και το κερί ήταν το πρώτο πλαστικό. Σήμερα, οι μέλισσες παρέχουν το μέλι και το κερί αλλά και αλλά πολύτιμα προϊόντα της κυψέλης. Επιπλέον, χιλιάδες μελισσοκόμοι σε όλο το κόσμο φροντίζουν τις μέλισσες για τη διασκέδαση τους και το κέρδος. Οι μέλισσες είναι σημαντικοί επικονιαστές των αμύγδαλα, τα μήλα, τα βατόμουρα, μούρα, πεπόνια, τα βακκίνια, τα αγγούρια, τα περισσότερα κτηνοτροφικά φυτά, τα ακτινίδια, τα κολοκύθια και τα καρπούζια. Η ετήσια εισφορά των μελισσών στην παραγωγή τροφίμων (και όχι στην παραγωγή προϊόντων μελιού, κεριού κλπ) στις ΗΠΑ υπολογίζεται ότι είναι πάνω από τα 9 εκατομμύρια δολάρια και για την Ευρώπη πάνω από τα 13 εκατομμύρια ευρώ.

Τι είναι ένα σμήνος μελισσών;

Οι μέλισσες αναπαράγονται με μια διαδικασία που ονομάζεται σμηνουργία. Κατά τη διάρκειά της (μέσα του χειμώνα αρχίζει το ξεκίνημα της), η βασίλισσα αρχίζει τα αυγά και ο πληθυσμός αυξάνεται γρήγορα στη κυψέλη ή όπου αλλού ζει. Μέχρι την άνοιξη, όλος ο χώρος της φωλιάς είναι κορεσμένος από το πληθυσμό πολλών νέων μελισσών. Το μελίσσι δημιουργεί μια νέα βασίλισσα και η παλιά βασίλισσα συνοδευομένη μεγάλο αριθμό μελισσών περίπου το ήμισυ φεύγει μακριά. Αυτό το σμήνος στην αρχή πιάνει κάπου κοντά, όπως ένα κλαδί δέντρου, ενώ οι μέλισσες ανιχνευτές αναζητούν μια μόνιμη φωλιά. Το κρέμασμα του σμήνος μπορεί να αναλάβει οποιοδήποτε σχήμα, ανάλογα με την επιφάνεια επί της οποίας βρίσκεται σε σύμπλεγμα. Τα περισσότερα σμήνη κρέμονται σε ένα στρογγυλό ή ωοειδές, σα σταφύλι σκούρο καφέ. Το σμήνος στη κατάσταση αυτή έχει σχετικά ήπια συμπεριφορά, ο κίνδυνος τσιμπήματος είναι ελάχιστος ως μηδενικός. Ένα σμήνος μετακομίζει συνήθως στη μόνιμη φωλιά του ένα κοίλο δέντρο (κουφάλα), ή στη κυψέλη κάποιου μελισσοκόμου, ή μέσα σε ένα κοίλο τοίχο ή σπηλιά μέσα σε 24 ώρες από τον χωρισμό του.

Επιλογές για την ενασχόληση με σμήνη

Εάν ένα σμήνος μελισσών πλησιάζει την ιδιοκτησία σας:

• Μην ενοχλείτε. Κρατήστε τους πεζούς, τα παιδιά και τα κατοικίδια ζώα μακριά από το σμήνος.
• Αν το σμήνος βρίσκεται με ασφάλεια μακριά από τα ζώα και τους ανθρώπους, μπορείτε να περιμένετε για να πετάξει μακριά από μόνο του.
• Αν το σμήνος ενέχει πραγματικό κίνδυνο για τους ανθρώπους ή τα ζώα, μπορείτε να βρείτε ένα μελισσοκόμος που θα το συλλέξει.

Σμήνος μελισσών εντός τοίχου

Τα κενά στους τοίχους είναι ελκυστικές φωλιές για τα σμήνη των μελισσών που αναζητούν μόνιμες θέσεις φωλιάσματος. Αυτό είναι ιδιαίτερα αληθές εάν η κοιλότητα είχε μέλισσες  πριν. Για να αποφύγετε αυτό το πρόβλημα, στοκάρετε πιθανά σημεία εισόδου, όπως τρύπες, τα κενά  και τα ανοίγματα γύρω από σωληνώσεις ή ηλεκτρικά καλώδια. Εάν ο αερισμός είναι απαραίτητος γύρω από τα ανοίγματα, καλό θα είναι να καλύπτουν με σίτα.

Οι μέλισσες μέσα σε τοίχους μπορεί να είναι ένα πρόβλημα για τους παρακάτω λόγους:

• Αποτελούν κίνδυνο για τσιμπήματα αν η είσοδός τους είναι κοντά σε διάδρομο κυκλοφορίας ανθρώπων και ζώων.
• Ένα μελίσσι είναι ενοχλητικό στους ανθρώπους αν βρίσκεται σε εσωτερικό χώρο με τον ήχο της πολύβουης κοινωνίας του.
• Αν το μελίσσι για οποιοδήποτε λόγο πεθαίνει, σε εσωτερικό χώρο, επειδή δεν αερίζεται καλά θα δημιουργηθεί δυσοσμία από τη σήψη του γόνου και με τις υψηλές θερμοκρασίες που επικρατούν το καλοκαίρι το κερί θα λιώσει και θα δημιουργήσει λεκέδες στους τοίχους.

Αν ανακαλύψετε ένα σμήνος μελισσών να φωλιάζουν μέσα σε ένα τοίχο, οι επιλογές σας είναι:

• Αν το σμήνος μετακινείται μέσα στον τοίχο πολύ πρόσφατα (μέσα σε μια ημέρα ή δύο), φωνάζετε ένα ειδικευμένο πρόσωπο μελισσοκόμο για να το μαζέψει ή με έγχυση ειδικού εντομοκτόνου μπορείτε να το σκοτώσετε. Αν καθυστερήσετε περισσότερο των 2-3 ημερών οι μέλισσες θα έχουν χτίσει κεριά και θα έχουν αρχίσει να συλλέγουν μέλι και η βασίλισσα να γεννά. Σ αυτή τη περίπτωση περιμένετε την παραγωγή.
• Αν ένα σμήνος που έχει εγκατασταθεί πολύ καιρό πρέπει να εξαλειφθεί δεν είναι μια απλή δουλειά. Το εντομοκτόνο δεν είναι αρκετό για να σκοτώσει τις μέλισσες. Θα πρέπει να απομακρυνθούν τα νεκρά έντομα, τα κεριά και ο γόνος τους. Είναι επικίνδυνα για πολλές ασθένειες από τη σήψη τους και μάλιστα σε χώρο που δεν έχει καλό αερισμό. Επίσης μπορεί να αναπτυχθούν και διάφορα ζωύφια από τη σήψη και να δημιουργήσουν επιμολύνσεις.
• Σε ορισμένες περιπτώσεις, οι μέλισσες και οι άνθρωποι συμβιώνουν χωρίς κανένα πρόβλημα εδώ και χρόνια. Εάν η περιοχή εισόδου είναι απομακρυσμένη από τη κυκλοφορία των ανθρώπων και των κατοικίδιων ζώων, όπως στην κορυφή ενός οροφή, τότε δεν δημιουργείται πρόβλημα. Μπορεί να μείνει για όλη του ζωή ή μπορείτε να φωνάξετε έναν ειδικό για να το συλλέξει.

Θυμηθείτε, οι μέλισσες είναι τα ωφέλιμα έντομα και δεν είναι επιθετικές. Ωστόσο, θα υπερασπιστούν τη φωλιά τους, εάν θεωρήσουν κάτι ως απειλή.